Akıllı binaların tarihsel gelişimi ve geleceğe yönelik ütopyalar

Abstract

Günümüzde, teknolojinin hızla gelişimi ile gereksinimler ve buna bağlı olarak da bina boyutları değişmiş ve büyümüştür. Bu ölçekteki binaların kontrolünü ve konfor şartlarını sağlamak için yine teknolojiden yararlanılarak bina otomasyon sistemleri kullanılmaya başlanmıştır. Kullanılan bu "akıllı sistemler" sayesinde, kullanıcıların genel ve kişisel olarak değişen istek ve ihtiyaçları karşılanabilmekte, çıkabilecek birtakım sorunlar önceden belirlenerek önlem alınabilmektedir. Ayrıca, bu sistemler merkezi denetim ve işletme kolaylığı sağlamaktadır. Ancak, son yıllarda yaşam standardım yükseltmek için teknolojide sağlanan büyük gelişmelerin bedeli, mevcut enerji kaynaklarının hızla tükenmesi ve kullanılan enerji kaynaklarının neden- olduğu çevre kirliliğidir. "Akıllı binalar ve tarih içerisindeki gelişimleri" tez kapsamının ana bölümünü oluşturmaktadır. Tez, aşağıda belirtilen beş bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde, tezin amacı, kapsamı, yöntemi hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde, öncelikle akıllı bina tanımı, akıllı binaların genel özellikleri, akıllı bina kavramının çıkış nedenleri hakkında genel bilgiler verilmiş, farklı ülkelerdeki yaklaşımlara değinilmiştir. Ayrıca, akıllı binaların önemli bir parçası olan otomasyon sistemlerinin bölümleri ve bunların kullanılmasının sağladığı yararlar açıklanmıştır. Üçüncü bölümde, otomasyon sistemlerinin tarihçesinden kısaca bahsedilmiş, akıllı binalarla ilgili akla gelen sorular, ön yargılar, şüpheler ve Türkiye'deki anlayış ortaya konmuştur. Sürdürülebilirlik kavramı, uluslar arası platformlardaki yeri, yenilenebilir enerji kaynakları ve bunların kullanımı hakkında bilgiler verilmiştir. Akıllı bina kavramı 2 başlık altında incelenirken, ilkel çağlardan günümüze malzemelerin ve enerjinin kullanımı, güneş evleri, ekolojik tasarımlar ve teknolojik içerikli binalar ülkemizden ve dünyadan çeşitli örnekler üzerinde incelenmiş ve irdelenmiştir. Bu konularla ilgili Türkiye'de yapılmış bazı seminer, sempozyum, workshoplar ve buralarda anlatılan projeler hakkında açıklamalara yer verilmiştir. Dördüncü bölümde, öncelikle ütopya kavramına dair tanımlara değinilmiş, bu kavramın çıkış noktaları ve edebiyat, sanat ve mimarlık alanlarındaki ütopya kavramının yerinden bahsedilmiştir. Ütopik projelere örnek olarak da bilimkurgu sinemasından ve mimarlıktan örnekler incelenmiştir. Son bölümde ise, tezdeki tüm bölümler değerlendirilerek, akıllı binalar ve sürdürülebilirlikle ilgili ortaya koyulan sorular ve sorunlara yönelik çözüm önerileri sunulmuş, ülkemizin de enerji politikası yönünden yapması gerekenler dile getirilmiştir.