Ortaokul öğrencilerinin 'ders olarak matematiğe' yönelik algılarının incelenmesi

Abstract

Matematik, bireylerin düşünme sistemlerinin gelişmesinde, hayatlarında karşılaştıkları problemleri doğru algılayarak çözmelerinde büyük bir öneme sahiptir. Önemine binaen matematiğin iyi bir şekilde anlaşılması noktası üzerinde hususiyetle durulan bir konudur. Öğrencilerin matematik başarısını etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Algı, her bireye özel bir anlamlandırma süreci olduğundan, bireylerin matematik başarısını etkileyen önemli içsel faktörlerdendir. Bu bağlamda araştırmacıların algıları ve bu algıları etkileyen değişkenleri anlaması matematik başarısı açısından da önem teşkil etmektedir. Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin ders olarak matematik kavramına ait algılarını, bu algıların cinsiyet, okudukları okul türü, haftalık matematik ders saati, ek matematik kursu alma durumu ve en çok sevdikleri 3 ders değişkenlerine göre değişimi belirlemek ve matematiğe yönelik oluşturdukları algılarının altında yatan nedenleri ortaya çıkarmaktır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 Eğitim Öğretim Yılı İstanbul ili Üsküdar ilçesinde bulunan üç devlet okulundan 295, iki özel okuldan 262 olmak üzere toplam 557 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak demografik bilgi ölçeği, kelime ilişkilendirme testi ve odak grup görüşme soru formu kullanılmıştır. Veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilerek kategori, tema, kodları belirlenmiş ve kodların frekans ve yüzde tabloları oluşturulmuştur. Araştırmada “Ders, konu, olumsuz düşünce, olumlu düşünce, hayat, duygular, öğretmen, fayda, zeka, tanım, önemli kişi, meslek, aile ve bilim” olmak üzere 14 kategori ortaya çıkmış ve öğrencilerin matematiğe yönelik algılarının çeşitlilik gösterdiği bulgusuna ulaşılmıştır. Kız öğrenciler matematiği daha çok “ders ve olumsuz düşünce” kategorileri ile erkek öğrenciler ise “konu ve hayat” kategorileri ile ilişkilendirmiştir. Devlet okulu öğrencileri matematiği daha fazla “konu ve olumlu düşünce” kategorileri ile özel okul öğrencileri ise daha fazla “ders ve olumsuz düşünce” kategorileri ile ilişkilendirmiştir. Haftada 5 ders saati matematik gören öğrenciler daha fazla “konu ve olumsuz düşünce” kategorileri ile haftada 7 ders saati matematik gören öğrenciler ise matematiği daha fazla “hayat ve olumlu düşünce” kategorileri ile ilişkilendirmiştir. Ek matematik kursu alan öğrenciler “öğretmen ve olumlu düşünce” kategorileri ile ilişkilendirmeyi daha fazla yaparken; ek matematik kursu almayan öğrenciler “konu” kategorisi ile ilişkilendirmeyi daha fazla yapmıştır. En çok sevdiği ders matematik olan öğrenciler matematik ilişkilendirmelerini daha fazla yapmıştır. Ayrıca matematiğe yönelik algıların bireysel özellikler, öğretmen, fayda, konu, aile ve ders gibi faktörlerden dolayı da farklılaştığı da belirtilmiştir.