Devlet ve özel okul öğretmenlerinin algıladıkları örgütsel destek düzeylerinin duygusal emeklerini yordama durumlarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı devlet ve özel okullarda çalışan ortaokul öğretmenlerinin duygusal emek davranışlarının örgütsel destek algılarını yordama durumunu incelemektir. Betimsel nitelikteki ilişkisel tarama modelinde olan bu araştırmanın örneklemini 2018-2019 eğitim öğretim yılında Gaziantep ili Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı özel ve devlet ortaokullarında görev yapan 698 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada “Öğretmenlerde Duygusal İşçilik Ölçeği” ve “Örgütsel Destek Algısı Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS for Windows paket programı programıyla analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre, okul türü devlet ve özel okul öğretmenlerinin toplam duygusal emek, duygusal emek alt boyut düzeyleri ve örgütsel destek algısını farklılaştırmaktadır. Buna göre, devlet okullarında çalışan öğretmenlerin toplam duygusal emek, duygusal emek alt boyut ve örgütsel destek algı düzeylerinin ortalamaları özel okulda çalışan öğretmenlerin ortalamalarına göre daha düşük seviyede olduğu görülmüştür. Bu araştırmayla, devlet ve özel okulda çalışan öğretmenlerin duygusal emek ve örgütsel destek algı düzeyleri ile demografik değişkenler arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Buna göre; devlet okulu öğretmenlerinde cinsiyet ve aynı okulda çalışma süreleri duygusal emek alt boyut ve örgütsel destek algı düzeylerinde anlamlı bir farklılık oluştururken; özel okul öğretmenlerinde ise medeni durum, yaş, mesleki kariyer evresi ve aynı okulda çalışma süresi duygusal emek alt boyut ve örgütsel destek algı düzeylerinde anlamlı bir farklılık oluşturmuştur. Eğitim durumu, branş ve mezun olunan fakülte devlet ve özel okullarda çalışan öğretmenlerin genel duygusal emek, duygusal emek alt boyutları ve örgütsel destek algı düzeylerinde anlamlı bir farklılık oluşturmamıştır. Duygusal emek boyutlarından otomatik duygusal düzenleme ve derinden rol yapma ile devlet okulu öğretmenlerinin örgütsel destek algıları arasında pozitif yönde ve yüksek düzeyde bir ilişki, özel okul öğretmenlerinin örgütsel destek algıları arasında ise pozitif yönde ve orta düzeyde bir ilişki çıkmıştır. Yüzeysel rol yapma ve duygusal sapma ile devlet ve özel okul öğretmenlerinin örgütsel destek algıları arasında negatif yönlü ve yüksek düzeyde bir ilişki çıkmıştır. Regresyon analizi sonuçlarına göre, devlet okullarındaki öğretmenlerin otomatik duygusal düzenleme, yüzeysel rol yapma, duygusal sapma ve derinden rol yapma ile ilgili davranışlarının yordayıcılığında örgütsel destek algı düzeyi puanlarının açıklayıcılık gücü orta düzeyde bir etkiye sahipken; özel okullardaki öğretmenlerin otomatik duygusal düzenleme, yüzeysel rol yapma ve derinden rol yapma ile ilgili davranışlarının yordayıcılığında örgütsel destek düzeyi puanlarının açıklayıcılık gücü zayıf düzeyde, duygusal sapma ile ilgili davranışlarının yordayıcılığında örgütsel destek düzeyi puanlarının açıklayıcılık gücü orta düzeyde bulunmuştur.