Üniversite öğrencilerinde yalnızlık ve psikolojik sağlamlığın yordayıcısı olarak aleksitimi

Abstract

Bu araştırma, üniversite öğrencilerinde yalnızlık ve psikolojik sağlamlığın yordayıcısı olarak aleksitiminin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Ayrıca araştırmada cinsiyet, sınıf düzeyi, ağırlıklı olarak kullanılan el, fakülte, romantik ilişkinin var olup olmaması, aile ortalama aylık geliri, kardeş sayısı, üniversite eğitiminde yaşanılan yer, yaşanılan sıkıntılar olduğunda psikolojik destek alıp almama gibi çeşitli demografik değişkenlere göre yalnızlık, psikolojik sağlamlık ve aleksitimi düzeylerinin anlamlı biçimde farklılaşıp farklılaşmadığının incelenmesi de amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemi, 2017-2018 Eğitim-Öğretim yılı İstanbul ilinde bir devlet üniversitesinde öğrenim gören öğrencilerden kolay örnekleme yoluyla oluşturulmuştur. Katılımcılar, 292'si kadın ve 145'i erkek olmak üzere toplam 437 öğrenciden oluşmaktadır. Veri toplamak amacıyla UCLA Yalnızlık Ölçeği, Yılmazlık Ölçeği, Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20) ve araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde; Korelasyon ve Çoklu Regresyon Analizi, Bağımsız Örneklem t Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Tukey Çoklu Karşılaştırma Testi uygulanmıştır. Araştırmanın sonuçlarına göre üniversite öğrencilerinde aleksitiminin duygularını tanımada güçlük, duyguları söze dökmede güçlük ve dışa-dönük düşünme boyutları ile yalnızlık arasında pozitif, psikolojik sağlamlık ile arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Yalnızlık ile psikolojik sağlamlık arasında ise negatif yönde anlamlı ilişki saptanmıştır. Çoklu Regresyon sonuçlarına göre aleksitiminin boyutlarının yalnızlığı pozitif yönde anlamlı yordadığı ve yalnızlık düzeyi toplam varyansının yaklaşık %33'ünü açıkladığı, diğer taraftan aleksitiminin boyutlarının psikolojik sağlamlığı negatif anlamlı yordadığı ve psikolojik sağlamlık toplam varyansının yaklaşık %39'unu açıkladığı görülmüştür. Bu sonuçlara göre üniversite öğrencilerinde aleksitiminin, yalnızlık ve psikolojik sağlamlığın önemli bir yordayıcısı olduğu bulgulanmıştır. Ayrıca üniversite öğrencilerinin aleksitimi düzeylerinin ve psikolojik sağlamlık düzeylerinin romantik ilişkilerinin var olup olmamasına; yalnızlık düzeylerinin ise cinsiyetlerine, öğrenim gördükleri fakültelere, romantik ilişkilerinin var olup olmamasına, aile ortalama aylık gelir durumlarına ve üniversite eğitiminde yaşadığı yerlere göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterdiğine ulaşılmıştır. Araştırma sonuçları ilgili alanyazın doğrultusunda tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.